Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΩΝ ΟΡΥΧΕΙΩΝ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΚΟΖΑΝΗΣ

Στην περιοχή της Δυτικής Μακεδονίας και πιο συγκεκριμένα στη λεκάνη Πτολεμαΐδας είναι γνωστή εδώ και πολλές δεκαετίες η ύπαρξη πλούσιων λιγνιτικών κοιτασμάτων.
Από τις αρχές ακόμη του 20ου αιώνα υπήρχαν μικρές ιδιωτικές εκσκαφές, οι οποίες κάλυπταν στοιχειώδεις οικογενειακές ανάγκες θέρμανσης, ενώ η πρώτη συστηματική εκμετάλλευση ανήκει στη μικρή εταιρία Παυλίδη - Αδαμοπούλου, χωρίς ωστόσο καμιά συστηματική έρευνα να έχει διεξαχθεί μέχρι τότε.

Η πρώτη συστηματική έρευνα ξεκίνησε το 1937 από τον Γερμανό καθηγητή Kögel, o οποίος, αφού ερεύνησε τη περιοχή, πρότεινε την ανόρυξη 186 γεωτρήσεων, οι οποίες εκτελέσθηκαν μεταξύ των ετών 1937 - 1940 και από τις οποίες διαπιστώθηκαν αποθέματα ύψους 300.000.000 τόνων λιγνίτη.
Από τότε η λεκάνη της Πτολεμαΐδας απετέλεσε και αποτελεί τη σημαντικότερη λιγνιτοφόρα περιοχή της Ελλάδας. Μεταπολεμικά, όταν τέθηκε επί τάπητος το ενεργειακό πρόβλημα της χώρας, ανατέθηκε από την Υπηρεσία Ερευνών Υπεδάφους η εκπόνηση κοιτασματολογικής μελέτης στον καθηγητή Ι. Παπασταματίου, ο οποίος προσδιόρισε τα εξής αποθέματα.
· Βέβαια 450.000.000 τόνοι
· Πιθανά 150.000.000 τόνοι
· Δυνατά 150.000.000 τόνοι

Το 1957 η εταιρία ΛΙΠΤΟΛ (ΛΙγνιτωρυχεία ΠΤΟΛεμαΐδος) άνοιξε το πρώτο ορυχείο ευρείας επιφανειακής εκμετάλλευσης στο Κύριο Πεδίο, με προοπτική παραγωγής 1.800.000 τόνων και πρόγραμμα ανάπτυξης με ετήσια παραγωγή το 1960 τους 4.600.000 τόνους. Το πρόγραμμα της ΛΙΠΤΟΛ προέβλεπε επίσης για το 1967 τη διάνοιξη νέου ορυχείου στο Πεδίο Καρδιάς με ετήσια παραγωγή 5.000.000 τόνους λιγνίτη. Το 1960 η ΛΙΠΤΟΛ ανέθεσε στο Γραφείο Dr. Ehlers την εκπόνηση λεπτομερούς κοιτασματολογικής μελέτης στην περιοχή νότια του εξάρματος του Κομάνου, όπου υπολογίσθηκαν αποθέματα ύψους 355.000.000 τόνων λιγνίτη.
Την περίοδο 1966 - 1968 εκτελέσθηκαν ερευνητικές γεωτρήσεις στην περιοχή νότια του Ορυχείου Καρδιάς γνωστή και σαν Νότιο Πεδίο, όπου τα ενθαρρυντικά αποτελέσματα της έρευνας οδήγησαν τη διοίκηση της ΛΙΠΤΟΛ να προτείνει την εκτέλεση λεπτομερούς έρευνας, την οποία, μετά τη συγχώνευση της ΛΙΠΤΟΛ με τη ΔΕΗ, χρηματοδότησε η ΔΕΗ.


Την έρευνα διεξήγαγε το Ι.Γ.Ε.Υ με επικεφαλής τους Ι. Αναστόπουλο και Κ. Κούκουζα, οι οποίοι σε πρώτη φάση υπολόγισαν τα εξής αποθέματα.
· Απολήψιμα 343.000.000 τόνους
· Βέβαια 650.000.000 τόνους
· Δυνατά 800.000.000 τόνους


Οι ερευνητικές γεωτρήσεις στην περιοχή του Νοτίου πεδίου συνεχίσθηκαν την περίοδο 1973-1976 και το 1976 ανατέθηκε στον οίκο Dr. OTTO GOLD η εκπόνηση της μελέτης εκμετάλλευσης του Νοτίου Πεδίου, που παραδόθηκε το Μάϊο 1978.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης τα συνολικά αποθέματα απολήψιμου λιγνίτη ανατολικά του ρέματος Σουλού υπολογίζονται σε 1.050 εκατ. τόνους και βρίσκονται σε σχέση εκμετάλλευσης 5,03 : 1 FM3/TN.
Τον Αύγουστο 1979 άρχισε η διάνοιξη του Ορυχείου Νοτίου Πεδίου, του μεγαλύτερου σήμερα λιγνιτωρυχείου στη Βαλκανική χερσόνησο, όπου η έρευνα συνεχίζεται ακόμη και σήμερα, αφού για τα επόμενα χρόνια θα αποτελέσει την κύρια πηγή τροφοδοσίας λιγνίτη του ΑΗΣ Αγίου Δημητρίου.


Η ραγδαία ανάπτυξη των λιγνιτωρυχείων της ΔΕΗ και ιδιαίτερα του Λιγνιτικού Κέντρου Πτολεμαΐδας - Αμυνταίου, που έχει εξελιχθεί σε ένα από τα μεγαλύτερα της Ευρώπης, με ετήσια διακίνηση μαζών παραγωγή λιγνίτη άνω των 50.000.000 τόνων, στηρίζεται σήμερα στα εξής ορυχεία.
· Ορυχείο Κυρίου Πεδίου - Ορυχείο Μαυροπηγής
· Ορυχείο Τομέα - 6
· Ορυχείο Νοτίου Πεδίου
· Ορυχείο Αμυνταίου